Meivakantie. Even een pas op de plaats. Terugblikken naar de afgelopen weken en vooruitblikken naar de laatste weken van het schooljaar. Het jaar lijkt voorbij gevlogen. Oké, we zijn er nog niet. Maar toch. Na de vakantie begint het einde van het schooljaar toch écht in zicht te komen. Sommige leerkrachten hebben zelfs het gevoel ‘ik ben er nog lang niet!’ Dit kan twee dingen betekenen; ze zijn nog niet klaar met hun groep en willen ze nog veel meer leren en meegeven óf ze zien vreselijk op tegen de laatste weken van het schooljaar en kunnen niet wachten hun groep aan een collega over te dragen. In beide situaties is er dan toch nog werk aan de winkel in die laatste weken. Laat ik ze eens beschrijven als optie één en optie twee. Want voor beide situaties geldt; het zijn nog zeker tien weken….
Wanneer je je kunt vinden in de eerste situatie dan zou het mooi zijn om te reflecteren en terug te blikken op het afgelopen jaar, samen met de groep. Wanneer je dit samen met de kinderen visueel maakt, ontstaat er een soort van herinneringsmuur in de klas. De activiteiten die je daarvoor inzet kunnen natuurlijk heel divers zijn; van groepsopdrachten tot momenten waarop kinderen zelf reflecteren op hun eigen (leer)proces en dit individueel vastleggen. Voor leerkrachten die de kinderen nog net wat extra’s mee willen geven, heb ik een leuk spel gevonden (niet schrikken); het ‘billetjes-bloot-spel’. 
Het is een spel waarbij kinderen elkaar uitdagen door spannende, prikkelende en filosofische vragen stellen. Het zet de ander tot denken en soms hoort daar ook een beetje plagen bij. Bijvoorbeeld: Denk je dat koeien kunnen denken? Peuter je graag in je neus? Zou je beroemd willen zijn? Zou je het leuk vinden als iedereen deed wat jij zei? Het antwoord op de vraag kan zijn ‘ja’, ‘nee’ of ’tja…’. Bij elk antwoord hoort natuurlijk een argument. Er zijn verschillende mogelijkheden met het spel. Je kunt het zo spannend of veilig maken als je zelf wenst. Kan jou groep dit aan? Hoe reageren kinderen? Het lijkt mij een mooie manier om de groep een laagje dieper-denkend te brengen en tegelijkertijd werk je weer aan een stukje groepsvorming. De kinderen leren elkaar nóg beter kennen!
Wanneer in het eerste stuk van dit blog dacht; ja… zucht! Nog tien hele weken! Ga dan voor jezelf eens na waardoor dit gevoel ontstaat. Is de groep de normingfase niet goed doorgekomen?
Rommelt het nog steeds binnen de normen van de groep? Is er sprake van een negatieve groep in de performingfase en is er een aantal kinderen (negatief) dominant? Je krijgt als leerkracht dan het gevoel geen grip op de groep te krijgen en voortdurend regels en afspraken moet herhalen. Dat vreet energie in plaats van dat je energie krijgt, omdat de groep zo lekker gewerkt heeft. Maak met de groep even een pas op de plaats. Blik eens terug naar de groepsmissie en reflecteer samen met de kinderen naar wat er bereikt is en wat jullie samen nog willen bereiken. Welke afspraken en regels lopen goed en hoef je bijna niet bij na te denken? Welke afspraken lopen nog niet lekker en hoe zorgen we als groep ervoor dat we ons ook aan deze regels kunnen houden? Wat levert dat ons op? Welk doel willen we bereiken? Misschien dat zo’n gesprek al genoeg inzicht geeft. Maak een datamuur waarbij je inzichtelijk maakt hoe het loopt, hoe trots de groep op zichzelf kan zijn. En beloon! Hopelijk wordt het na de vakantie weer mooi weer en kunnen er leerzame en uitdagende groepsbeloningen buiten het klaslokaal plaatsvinden. En wie weet, durf jij in de laatste weken óók het ‘Billetjes-bloot-spel’ aan.
Maar, mocht de relatie met de groep zo slecht zijn en je zelf de energie niet meer hebt om optie twee op te pakken. Dan zijn er altijd wel collega’s of externe begeleiders 😉 die planmatig met je aan de slag willen om de adjourningfase met plezier te doorstaan. Al is het maar om er een paar minuutjes per dag energie van te krijgen!
Ondertussen ben ik wel nieuwsgierig geworden. Ga jij met ‘de Billetjes-bloot’? Of kies je voor andere uitdagende energizers?
