Vanochtend hoorde ik het weer op Radio 2 hoor je een ‘ei’ in de plaat, dan ontvang je Gerard Ekdoms ‘Eggdop’. Twee nog wel! Een ei [ai] kan echt overal inzitten; [Ai]’ll survive, Born to be W[ai]ld enz. Nu gaat Gerard Ekdom Radio 2 verlaten, wat op zich al rampzalig is. Want, waar moet ik nu op afstemmen om ’s ochtends een beetje relaxed wakker te worden?? Daarnaast zitten ze bij Radio 2 met, ik weet niet hoeveel, dozen Eggdops te koekeloeren. Dus nu worden ze extra weggegeven. Nou had ik zónder een ei-plaat ook wel een bestemming geweten; eentje voor mezelf en eentje voor de leerkracht waar ik afgelopen week een prachtig traject mee afgesloten heb….
…In november reed ik in alle vroegte, het was donker en regenachtig, naar een groep 7 die weinig van elkaar kon hebben. Er heerste geen veilige sfeer in de groep en de leerkracht kreeg het niet voor elkaar om het tij te keren. Ze bléven maar op elkaar letten én reageren. Instructies werden steeds onderbroken en buiten spelen en gymmen waren eigenlijk gewoon niet te doen. Tijdens de eerste observatie zag ik het ook gewoon gebeuren; een groep die constant op elkaar reageerde en het liefst negatief. Achteraan in de middenrij zat een meisje die ik, bij wijze van spreken met de teugels in de hand, de klas zag aansturen. Blikken schoten heen en weer, er werd druk non-verbaal gecommuniceerd. De sabotagelijn (Deep Democracy) was zo zichtbaar als wat. Zowel boven als onder de tafel. Even een potlood laten vallen en je had contact. Gelukkig was de groep niet tégen de leerkracht. Maar hoe vaak de leerkracht al besproken had de sfeer in de groep niet prettig te vinden, de groep deed (of kon) er niks mee. Vrije momenten waren verschrikkelijk. Tijdens een spel probeerde de leerkracht de touwtjes in handen te houden. Maar wanneer de ogen op rechts waren, gebeurde er links iets en andersom.
Dus we zijn samen aan de slag gegaan. Eerst maar eens rust ín de klas. Door de leerkracht inzicht te geven wat de waarde is van een groepsmissie en de daarbij behorende regels, maakten we de eerste stap. De regels werden samen met de kinderen opgesteld. Regels die ten dienste stonden van de missie. Een missie waar de woorden respect en aardig zijn voor elkaar de boventoon voerden.
Maar, wat doé je dan als je respectvol met elkaar omgaat? Hoe ziet dat er uit? En hoe doet iemand die aardig is? Wat hoor je dan? Wat zie je dan?
De intern begeleider voerde gesprekken met de kinderen. Dat waar de leerkracht moeite mee had, kwam ook uit de kinderen zelf. De kinderen gaven zelf aan er wel last van te hebben dat iedereen maar op elkaar bleef reageren. En het buitenspelen vonden ze ook niet fijn; veel te druk en daardoor ontstond er gedoe. En gedoe werd soms ruzie. De ruzie werd mee van buiten naar binnen genomen, konden ze binnen verder met elkaar reageren etc. En zo bleef het doorgaan.
Per week werd er een regel centraal gesteld. De regel werd visueel gemaakt in een T-kaart. Dit had twee voordelen; het was een geheugensteuntje voor de kinderen én de leerkracht kon er heel makkelijk regie op voeren. De T-kaart werd erbij gepakt om te reflecteren en te concretiseren wat er lekker en (nog) niet lekker liep.
Tijdens de tweede en derde keer dat ik in de groep kwam, zag ik écht vooruitgang. Er werd minder op elkaar gereageerd. De leerkracht had weer de regie, was duidelijk in wat hij van de groep verwachtte en creëerde duidelijke kaders waarin de groep zich kon bewegen. Want, dát hadden ze ook nodig. Af en toe even de energie kwijt om weer door te kunnen gaan. Doordat de leerkracht regie voerde op de regels en afspraken en merkte dat het zijn vruchten afwierp, kon de groep ook weer wat meer vrijheid aan. Het sociogram gaf ook inzicht in hoe de groep ervoor stond. Hier kon de leerkracht mee verder bij het werken aan het samen spelen.
De groep kwam zelf met het idee om apart van de anderen buiten te gaan spelen. Dan hadden ze meer ruimte en was er minder kans op gedoe. Ook werden er regels bedacht m.b.t. samen spelen. Ook weer in de vorm van een T-kaart, want dat vonden ze zelf fijn. Ook werd het STORM-kaartje (Bijlsma, 2015) ingezet. Het hielp de kinderen zelf conflicten op te lossen. Daarnaast hebben ze samen geoefend in rollenspellen hoe ze conflicten op konden lossen. Dit hielp de kinderen inzicht te krijgen in hoe zo’n conflict verloopt. Tijdens de gymlessen liep het ook beter; vooraf werd in de klas een doel bepaald en na de gymles werd, weer ín de klas, gereflecteerd op het doel. De groep kreeg steeds meer inzicht in het ‘aardig zijn’ naar elkaar en hoe je dat dan doet.
Afgelopen week was ik er voor het laatst. Tijdens de observatie pakte ik nog even mijn aantekeningen van de eerste keer erbij…. wát een verschil! De leerkracht stond weer ontspannen voor de groep. Er was plezier! Het meisje ‘met de teugels’ was gewoon ín de groep. Er werd niet meer negatief op elkaar gereageerd. Waar de eerste keer nog een ‘strijd om het antwoordenboek’ zichtbaar was, werd er nu samengewerkt met de boeken. Oh ja, en toen ik arriveerde was de leerkracht met een paar kinderen wat spullen aan het klaarzetten en de rest van de groep speelde buiten…. samen met de andere groepen….
Tijdens de evaluatie gaf de leerkracht aan mijn begeleiding als ‘een cadeautje’ te hebben ervaren. Brrr.. kippenvelmomentje! De gereedschapskist was meer gevuld en wordt meegenomen naar volgend schooljaar. Ik heb er alle vertrouwen in dat dat helemaal goed gaat komen. Complimenten aan deze leerkracht! Wat een topper.
En dan nu de relatie met de Gerard Eksoms ‘Eggdops’. Op de terugweg in de auto; het zonnetje schijnt heerlijk, en ik heb Jelly (www.klassenkracht.nl) aan de telefoon. ‘Ik hoor een blij ei!’ hoor ik aan de andere kant van de lijn. Ik zeg: twee blije eieren!
Dus….doe mij zo’n setje Eggdops…. ook al zit er geen [ai] in de titel. 😉
