‘We waren een drukke groep, maar we zijn een rustige groep.. uh.. aan het worden.’
‘Er zijn minder ruzies, het is gezellig en we kunnen grapjes maken.’
‘We luisteren beter.’
Dit is waar ik gistermiddag getuige van mocht zijn; de leerkracht keek samen met de groep terug op de eerste periode van het schooljaar. En wat was ik trots! |Trots op de leerkracht die, vorig jaar met dezelfde groep, er heel anders voor stond.
Trots op de groep die samen met de leerkracht vanuit een missie zijn gaan werken en elke dag weer bewust stilstaan bij hun eigen gedrag door samen afspraken te maken.
Trots op de individuele kinderen in de groep die veel meer zicht hebben gekregen op hun eigen aandeel in de groep, maar ook op hun eigen kwaliteiten en valkuilen.
En nee, ze zijn er nog niet helemaal. Want ook in de vrije situaties kan er nog wel wat ‘verbeterd’ worden, maar ze krijgen echt oefentijd. De leerkracht neemt bewust de tijd om kinderen het gewenste gedrag te laten oefenen, neemt de tijd om met ze in gesprek te gaan en… geeft ze de ruimte om het te oefenen!
Oefentijd
Soms is het makkelijk en soms zo verschrikkelijk moeilijk om iets onder de knie te krijgen.
Zelf voel ik me een gezegend mens in dat opzicht; ik heb namelijk een engelengeduld. Tenminste, dat heb ik van horen zeggen. Veters die helemaal in de knoop zitten? Ik haal ze eruit. Een priegelwerkje? Geef maar aan mij. Weet nog dat ik, toen ik 25 jaar geleden in het magazijn van groep 1-2 een puzzel in stukjes tegenkwam en verbaasd aan mijn collega’s vroeg wat die daar deed, het antwoord kreeg: ‘Die krijgen wij zelf niet eens gelegd! Laat staan dat een kleuter dat lukt!’
Je kunt het raden, na schooltijd ben ik ermee aan de slag gegaan, puzzelde ‘m in elkaar en zette ‘m in mijn klas. En ja, elke keer als ‘ie weer overhoop lag, puzzelde ik ‘m samen met een kind weer in elkaar. En na een tijdje, hadden sommige slimmeriken het door en puzzelden ‘m zelfstandig in elkaar. Oefening baart kunst.
Stok achter de deur
Soms helpt het om bij oefenen een stok achter de deur te hebben. Wanneer je iets voor een bepaalde tijd moet kunnen of beheersen. Een beloning kan dan soms prima werken. Als klein ‘truttebolleke’ (zo noemde mijn vader mij) hebben mijn ouders echt vanalles geprobeerd om mij zindelijk te krijgen. Zelfs tot de belofte van een schommel toe!
En ja hoor, na enige tijd oefenen was ik zindelijk en kreeg een schommel. Totdat ik natuurlijk tijdens het schommelen weer vergat om naar de wc te rennen. Project mislukt, beloning binnen. En toen, op een dag, moest ik naar de kleuterschool. En op de kleuterschool deed je het écht niet meer in je broek. Dus daar lukte het prima. Zie nou wel! Ik kon het wel! Zonder te oefenen, want nu bleek het ineens nuttig te zijn om op tijd naar de wc te gaan. Want in een boze juf en een broek aan moeten die niet van mij was, daar had ik echt geen zin in.
Nut
Het nut ergens van inzien kan dus erg helpend zijn bij het oefenen. Maar hoe weet je nu of iets nuttig is? Dat zul je moeten ervaren denk ik. Reflecteren kan daarbij helpen. Ik zie verschil in groepen waarbij er regelmatig gereflecteerd wordt op de missie en de afspraken. En groepen waarbij de afspraken in de klas hangen, maar waar nauwelijks aandacht aan wordt besteed. Of alleen aandacht aan wordt besteed op de momenten dat het niet goed gaat.
Door regelmatig met de groep te reflecteren op hoe het gaat in de groep, krijgen de kinderen inzicht in het proces, kunnen aandachtspunten besproken worden en successen gevierd.
Reflectievragen zouden kunnen zijn:
– Op welke momenten gaat het goed in de groep? Wat gaat er goed? Waar merk je dat aan?
– In onze missie staat dat we een fijne groep willen zijn. Wanneer is het fijn in onze groep? Waar merk je dat aan? Wat zie je dan? Wat hoor je kinderen zeggen?
– Op welke momenten gaat het nog niet goed? Waar merk je dat aan?
– Wat zie je en wat hoor je op momenten dat het goed / nog niet zo goed gaat?
– Wat is er nodig om het nog beter te krijgen?
– Hoe kunnen we dat aanpakken?
Om iedereen bij de vragen te betrekken is het mooi om de volgende vragen te stellen:
Wie vindt dat ook? En wie vindt er iets anders? Zo worden alle meningen gehoord.
Een mooie manier om te inventariseren hoe het in de groep ervoor staat, is het in- en uitstappen in een kring. Dat gaat op de volgende manier:
1. De kinderen staan in een kring.
2. De leerkracht stelt een vraag.
3. Eén van de kinderen geeft een antwoord en stapt daarbij naar voren.
4. Kinderen die zich in het antwoord herkennen, stappen ook naar voren.
5. Iedereen stapt terug en kan de volgende naar voren stappen met zijn of haar antwoord op de vraag.
Op deze manier heb je snel een beeld van wat er leeft in de groep.
Vieren
“Successen moet je vieren”, hoorde ik de leerkracht gisteren zeggen. Van tevoren hadden ze bedacht dat als het zou lukken beter naar elkaar te luisteren, ze er een gezellige middag van zouden maken en er tosti’s gebakken zouden worden. Dus ook daar mocht ik getuige van zijn. De kinderen hadden een écht gezellige middag; er hing een fijne en gezellige sfeer. Iedereen genoot. Wat hadden ze in een korte periode al veel bereikt! Ik was zo trots op deze leerkracht én de groep!
Heb jij ook met jouw groep teruggeblikt op de afgelopen periode? En waar waren jullie trots op?
En hoe heb je de successen gevierd?
←
→
