Wat een heerlijk zonnig weekend was het! Een zonnig weekend waarin mijn konijn spontaan de lentekriebels heeft gekregen; overal keutelen, plasjes plegen op plekken die niet handig zijn (tégen het raam) en de drang om een nest te maken. Zoekend naar een veilig en rustig plekje in haar nachthok, laat ze ondertussen merken wie de baas van het territorium is; zij dus en niet ik. Wanneer ik op zondagochtend bewapend met stoffer, blik en poetsdoekjes aan haar hok wil beginnen, loopt ‘mevrouw’ alleen maar in de weg. Werkelijk alles wordt voorzien van haar geurspoor door met haar kin over dat-wat-ze-tegenkomt te wrijven. Mijn slippers zijn favoriet, daarnaast worden de bakken met hooi en stro van boven tot onder voorzien van háár geurtje. Niet erg, maar ze loopt zo in de weg. Ik kon maar één ding bedenken; afleiden. Anders zou het een lange zondagochtend-schoonmaaksessie kunnen worden. Ik had nog ergens een oude knuffel liggen en legde die op de stoep. Én…ja hoor! Werkte perfect. Ze keek niet meer naar mij om en had alleen oog voor haar nieuwe ‘vreemde’ vriendje. Soms werkt dat in een klas ook zo. Nu we zo’n driekwart van het schooljaar erop hebben zitten, is het soms tijd om een (kleine) verandering aan te brengen. Leerkrachten benoemen nog wel eens dat dát wat het hele jaar werkte, nu ineens niet meer (b)lijkt te werken. Langzaamaan zou dit met de adjourningsfase te maken kunnen hebben, maar soms kan het ook gewoon nodig zijn om het even over een andere boeg te gooien. Even afleiden van dat wat misschien uit de hand kan gaan lopen wanneer er niet bewust regie op wordt gevoerd. Zo is het belangrijk om samen de missie levend te houden; loopt het nog? Zijn we nog samen op weg naar ons doel?
In veel groepen waar ik kom, zijn er duidelijke regels met de kinderen opgesteld om de missie te kunnen bereiken. Veel van die regels gaan over ‘de rust’ in de klas. Om de rust in de klas te houden, zijn er verschillende ideeën in de praktijk gebracht. Toevallig las ik vanmiddag in een tijdschrift (Juf & Meester, Malmberg) 10 tips om je klas stil te krijgen:
1. Feedback geven via Class Dojo; deze tip gebruik ik vaak voor leerkrachten en werkt in de praktijk erg positief.
2. Complimententeller; er vanuit gaande dat je vier positieve opmerkingen moet maken om één negatieve te compenseren.
3. Stiltespray; gebruik een plantenspray. Bij teveel lawaai even sprayen voor een beetje rust.
Huh?! Hè… lees ik dat nou goed?! Met water sprayen om de rust te krijgen in de klas? Is dit een creatieve oplossing of een verlate 1 april grap? Ergens bekroop me het gevoel: Nee, dit kan niet waar zijn. Dat doé je toch niet!
Ik heb ooit gelezen dat je katten kunt weren uit de tuin door een emmer water over ze heen te gooien. In mijn geval zou je het woord ‘kat’ kunnen vervangen door ‘konijn’. Nee! No way! Zo ga je toch niet met dieren om. Laat staan kinderen uit je klas. Als het gaat om positief regie voeren en vriendelijk, veilig en verantwoordelijk, dan kan ik het met water sprayen daar onmogelijk in vangen. En in hoeverre voer je dan regie op gewenst gedrag?
Ik ga maar even snel door met bruikbare tips:
4. Voer regie; zorg ervoor dat het (beloningssysteem) wat je gebruikt hanteerbaar is voor jezelf. Wanneer je zelf door de bomen het bos niet meer ziet, is het voor kinderen al helemaal lastig om jou te volgen.
5. Knikkerpot; kinderen kunnen knikkers verdienen. Is de pot vol, dan volgt er een afgesproken beloning. Dit zou ook met muntjes of fiches kunnen. Maar spreek van te voren een doel af. Bijvoorbeeld: bij 200 fiches gaan we ’s middags een kwartier buiten spelen. Zo kun je samen allerlei doelen bedenken. Op de (PBS-)school waar ik tot een paar jaar terug werkte, kwamen de kinderen met de meest leuke ideeën; een modeshow, een hight-tea, een filmmiddag, een pyamadag, een ‘vrije knutstelmiddag’. Dat was ze heel wat muntjes én goed gedrag waard!
6. De Stemvolume-kaart; vanuit coöperatief leren kennen we de liniaalstem, teamstem, groepsstem. Maar ik zie ook scholen waar ze andere categorieën hebben toegevoegd zoals de buitenstem, de pinkstem of niet praten.
7. Decibellen-meter; op je telefoon of tablet zijn handige apps te vinden waarmee je het aantal decibellen kunt meten. Bijvoorbeeld de app Noise Down (iOS). Je stelt zelf in wat voor jou acceptabel is. Gaat het te hard, dan klinkt er een alarm.
8. Beweging; om rustig te worden hebben de meeste kinderen even behoefte aan beweging. Dus pak even een energizer om vervolgens de rust weer terug te laten keren. Een ander idee is ‘bewegend leren’; rekenen en automatiseren gaat een stuk makkelijker wanneer je in beweging bent.
9. Teach like a Champion (Lemov, 2016); door deze technieken in te zetten worden kinderen actief betrokken én denken ze mee. Geen tijd voor onrust dus.
10. Spelletje; wanneer het stil moet zijn, steekt de leerkracht zijn hand op en telt hardop terug van vijf naar nul. Dit kan overigens ook stil, door alleen de vingers te laten zien. Wanneer iedereen stil is bij nul, krijgt de klas een punt. Is niet iedereen stil, dan krijgt de juf een punt. De punten worden op het bord genoteerd. Aan het einde van de dag wordt het aantal punten geteld. Spreek van tevoren af wat de ’tegenprestaties’ zijn. Want; wie heeft er gewonnen? De juf of de klas?
Kortom; genoeg afleiding en 10 tips om samen met jouw groep aan de regels en afspraken te werken en de missie te doen laten slagen. Alhoewel 10…. Tip 3 maar weglaten? Hoe denk jij daar eigenlijk over? Of heb je nog andere leuke ideeën? Laat maar weten en deel.
