Na een week grieperig geweest te zijn, toch gewoon doorgewerkt te hebben en dán een week vakantie te hebben, had ik even de tijd om de batterij weer op te laden. Even in modus ‘rustig aan’ kan best eens lekker zijn. Hoewel dat voor mij soms een bijna onmogelijke opgave is. Ik bedenk tijdens mijn ‘werkweken’ namelijk allerlei dingen die ‘ik mooi bewaar voor de vakantie’. Met als gevolg dat mijn vakantie dan weer vol zit met dingen die ik toch eens uit moet zoeken, op moet zoeken of moet bekijken. Zo werd ik laatst getriggerd door een flits op televisie over ‘Het geheime leven van 4-jarigen’. Dus nestelde ik me deze week met een kop thee en een dekentje op de bank (het weer werkte overigens prima mee) en heb zitten smullen van een stel 4-jarige kleuters en hun gedrag. 

Kopieer gedrag ten voeten uit. Een jongetje aan de telefoon: “Ja, werk…pffff”. Wat zullen zijn ouders smakelijk lachen als ze dit terug zien….én zichzelf waarschijnlijk er in terugzien. Een situatie waar een tweeling samen waakt over hún pop. Maar helaas, er is een kaper op de kust.

Via een slinkse wijze weet ze de pop bij de tweeling tijdens een moment van onoplettendheid te ontfutselen. De juf grijpt in. Teruggeven? Écht niet! Geen denken aan. Ik verzin wel iets om de aandacht af te leiden. En jawel! Dat lukt!

Het blijkt een groep kinderen te zijn die voor één dag samen gebracht zijn en geobserveerd worden. Opvallend is dat de groep niet tot een bepaalde hiërarchie komt. Hierdoor ontstaat onveiligheid in de groep. De kinderen komen niet tot gestructureerd spel, doordat ze alleen maar bezig zijn met het vaststellen van de hiërarchie. Het is een groep zonder leiders. De kinderen komen er ook niet toe een leidende rol in te nemen, want steeds ontstaat er een conflict of onenigheid. Pas als de structuur van buitenaf aangebracht wordt, lees: door de juf, verloopt het spel wat beter.

De beelden brachten mij meteen terug naar een traject wat ik laatst begeleid heb. Een kleutergroep waarin de structuur en de hiërarchie helemaal zoek was. Zowel juffen als kinderen voelden zich niet ‘veilig’ in de groep. Er gebeurden dingen waar ze geen grip op hadden en het leek alsof ze de hele dag op eieren liepen. Ik zag een hard werkende juf die van het ene naar het andere groepje vloog om de kinderen te (bege)leiden en naar eigen zeggen ‘brandjes te blussen’. Kinderen kwamen nauwelijks tot spel en áls ze wel tot spel kwamen werd het negen van de tien keer verstoord. Tijdens mijn observaties waren er enkele jongens die een poging deden om de leider te zijn, maar óf een ander probeerde de rol over te nemen óf er werd niet op gereageerd. Op mijn advies zijn de juffen aan de slag gegaan met het meer begeleiden van de kinderen op de activiteit waar ze mee bezig zijn door gerichte interventies te plegen; voor-spelen, meespelen, modelen van spel. Daarnaast heb ik de juffen geadviseerd om zichzelf te ‘verplichten’ om af en toe afstand te nemen en te kijken wat er gebeurt in de de groep. Dus; even op een centrale plek in de klas gaan zitten en observeren. Kijk wat er gebeurt en bedenk dan welke interventies je gaat plegen. En ook; laat de dingen gewoon gebeuren. Kinderen moeten ook gewoon lol kunnen maken, want plezier leidt tot verbondenheid.

Na een paar weken kwam ik weer terug en ik zag duidelijk meer rust! Zowel bij de kinderen als bij de juffen. Ik stelde ze een schaalvraag: “Toen we begonnen was het een 2, nu is het een 8!” Wat ik eigenlijk nog het belangrijkste vond, was dat het plezier van de juffen weer helemaal terug was. En wanneer de juffen weer met plezier werken, heeft dit natuurlijk ook effect op het plezier van de kinderen.

Heb je de serie toevallig ook gezien? En wat vond jij het meest opvallend? Laat dan een berichtje achter. Ik ben benieuwd wat jou aan het denken heeft gezet.