Pauze. Het kan vanalles betekenen. Volgens Wikipedia is een pauze een tijdelijke periode van onderbreking van een handeling, met de bedoeling om even tot rust te komen en daarna met frisse moed de draad weer op te pakken.
Pauze voor jou als leerkracht in de groep kan soms heel ingewikkeld zijn. Want, óf je hebt überhaupt geen pauze door het continurooster. Óf je hebt wel pauze, maar bent onrustig doordat je weet wat er ná de pauze mee naar binnenkomt: gedoe en onrust.
Onrustige periodes
Er zijn zo van die periodes in het jaar dat het sowieso onrustig is. Meestal begint het zo’n week of twee, drie na de start van het schooljaar. Na de vakanties, waarbij de kerst- en meivakantie vaak het heftigst zijn. Én in de laatste periode van het schooljaar. Zijn er dan nog wel periodes dat het wél rustiger is? Zeker wel, maar dat ligt er ook aan hoe jij regie voert op de processen die spelen én of jij de tijd kunt en wilt maken om een pauze te nemen, te reflecteren en te bedenken of en hoe je het anders kunt gaan doen.
Behoeften van de groep en de leerkracht
En soms kom je er dan achter dat je wel weet dát het anders moet, maar vraag je je af: hoé dan? En daarin ben je niet de enige. Het afgelopen schooljaar heb ik weer veel leerkrachten even in een soort van ‘pauzestand’ gezet. Even stilstaan bij wat er nu precies in de groep gebeurt. Welke rollen aanwezig zijn in de groep? Welke dynamieken er spelen? Wat kun jij als leerkracht doen om meer aan de behoeften van de groep tegemoet te komen?
Om ze vervolgens de tools in handen te geven om met de groep, en vaak ook een stuk persoonlijk meesterschap, aan de slag te gaan vanuit de RESPECT-aanpak van Klasse(n)Kracht i.cm. Klasse(n)Pad. Hoe mooi is het dan om te zien wat er verandert, gaat stromen én hoe een groep en een leerkracht zich samen ontwikkelen tot een fijne groep.
Even wat voor- en na-situaties op een rijtje: 😉
Groep 6
Het probleem was dat het heel onrustig was in de groep. De kinderen reageerden steeds op elkaar. Ook hadden ze geen respect voor elkaar.
Veranderingen groep:
‘De kinderen letten meer op zichzelf en zijn meer stil als het moet. Ik merk dat het rustiger is in de klas. Als het rustiger is dan is de sfeer fijner en kan er beter geleerd worden. Ik hoop dat langzaamaan de resultaten ook omhooggaan.’
Veranderingen leerkracht:
“Ik merk dat ik met meer plezier kom werken, als is dat nooit helemaal weg geweest, op 1 keer na. Ik ben meer consequent. Ik begrijp kinderen beter. Ik houd structuur.’
Groep 6
Groep reageerde veel en heftig op elkaar. Er was een sfeer van onveiligheid. Kinderen verweten elkaar vanalles en er werd veel gelogen over dingen die ze bij elkaar deden.
Veranderingen groep:
‘Er wordt minder gelogen en minder stiekeme dingen gedaan naar elkaar toe. De kinderen laten elkaar beter uitpraten en door de wow-meter zijn er veel kinderen die heel hard hun best doen om zich te houden aan de regels. Kinderen lachen elkaar bijna niet meer uit! Eigenlijk is het wel meer 1 groep geworden dan een aantal maanden terug.’
Veranderingen leerkracht:
‘Ik ben consequenter m.b.t. welk gedrag ik goedkeur, beter geworden in het afkappen van verhalen/vervelende discussies. Ik voel me rustiger en zekerder.’
Groep 7
De groep was erg dynamisch. Kinderen reageerden veel op elkaar en daar kwamen ze niet meer uit. De cirkel kon niet doorbroken worden. Er heerste een niet veilig sfeer. Er waren 3 a 4 kinderen die een grote invloed hadden op de sfeer in de klas en waar de kinderen niet tegenop konden.
Veranderingen groep:
‘Kinderen laten elkaar uit praten. Ze reageren niet meer op elkaar. De kinderen durven te vertellen wat ze van iets vinden. Ze houden rekening met elkaar. Ze helpen elkaar en hebben samen plezier. De sfeer is goed, het klimaat is goed om in de groep te laten merken wat je van iets vindt. Werk- en speelklimaat zijn enorm verbeterd.’
Veranderingen leerkracht:
‘Ik heb heel goed naar de groep gekeken en me aangepast aan de klas. Dus mijn energielevel een paar treden naar beneden. Ik ben een stuk rustiger geworden en veel bewuster van wat de groep nodig heeft van mij. Het is mij gelukt om beter in te spelen op de behoeftes van de groep. Ik kijk naar wat de groep nodig heeft van mij en daar pas ik mij op aan. Ik heb vaste routines aangebracht in de klas. De kinderen weten waar ze aan toe zijn waardoor het duidelijk is hoe alles verloopt.’
Groep 6
Meidenvenijn, ruzies, drukke sfeer, geen focus op werk maar op elkaar.
Veranderingen groep:
‘Meer focus op werk. Meer positieve aandacht voor elkaar. Bewustwording van hoe met elkaar om te willen gaan.’
Veranderingen leerkracht:
‘Ik ben positiever, geniet meer van wat lukt, laat meer los wat individueel is t.o.v. de groep. Concreter bezig met seo-aanpak.’
Groep 5-6
Allemaal leerlingen met een pittig karakter. De groep is geen groep. Aantal leerlingen vertoont negatief, uitdagend, opstandig gedrag. Een aantal volgers gaan in dit gedrag mee, waardoor er een negatieve sfeer in de groep hangt en er geen onderling vertrouwen is.
Veranderingen bij de groep:
‘De groep is meer een groep geworden. Doordat ze een gezamenlijk doel hadden waar ze naartoe wilden/ gingen werken. Gedurende het traject is de groep gegroeid als groep. Dat was vooral te merken doordat er minder gedragsproblematiek te zien was, leerlingen beter aanspreekbaar waren op hun gedrag en leerlingen meer samen gingen/konden werken.’
Veranderingen bij de leerkracht:
‘Ik merkte aan mezelf dat ik steeds beter wist hoe ik moest handelen bij het gedrag van de leerlingen. Ik ben nu consequenter dan aan het begin van het jaar. Ik heb handvatten gekregen om te gebruiken. Daardoor voelde ik mij zelfverzekerder dan hiervoor. De kinderen weten nu wat ze van mij kunnen verwachten. Ze weten nu precies wanneer ze de grens over gaan.’
Oké….nog eentje dan, omdat ik niet kan kiezen… 😉
Groep 6-7
De groep reageert sterk op elkaar. Ze bemoeien zich veel met elkaar op een negatieve manier. De groep vraagt veel sturing en leiding van de leerkracht. Ze zijn zich weinig bewust van eigen gedrag en de gevolgen hiervan. Een aantal leerlingen (5 van de 17) lijken niet of nauwelijks te reageren op correctie en tips van andere leerlingen.
Veranderingen groep:
- De groep is bedachtzamer geworden. Ze reageren minder snel, minder heftig en minder vaak op elkaar.
- De leerlingen kunnen beter samen werken. Wanneer ze met iemand samen werken kunnen ze sneller over evt. teleurstellingen heen stappen.
- De leerlingen hebben meer zicht op gedrag gekregen dat hoort bij een bepaalde wens of afspraak. Het is concreet gemaakt.
- De groep vraagt minder energie van de leerkracht.
- De groep heeft minder sturing nodig en lijkt sneller intrinsiek gemotiveerd te zijn.
- Individuele leerlingen hebben baat gehad bij de opdrachten en lessen van Klasse(n)Kracht.
Veranderingen groep:
- Bewust zijn van de tijd die gedragsverandering vraagt.
- Tijd maken voor ‘spelletjes’ en opdrachten loont.
- Ik kan meer achteroverleunen en minder ‘aan’ staan.
- Ik kan gedrag voor leerlingen concreet maken door: Wat hoor ik en wat zie ik dan?
- Ik kan rustiger reageren op ongewenst gedrag door te benoemen wat ik zie, wat gewenst is en wat ik dan verwacht.
Word jij al stiekem een beetje jaloers en wil je dit na de zomervakantie ook? Neem dan even contact met me op. En ja… dat mag ook nadat je de pauzeknop weer losgelaten hebt. 😉
Ik wens je een fijne zomer toe!
