Het is pas de derde week van het schooljaar, wanneer ik een leerkracht spreek waarbij de tranen over haar wangen rollen.
‘Het is echt wel een heel leuke groep! Afgelopen week hadden we een buitenactiviteit en die ging zó super! Maar zodra we in de klas zijn, dan lijkt het wel een totaal andere groep. Ik kan er gewoon helemaal niks mee! Dat wat ik wil willen zij niet en andersom.’
Tegenstellingen
Vaak hoor je het juist andersom: in de klas gaat het prima, maar bij vrije activiteiten gaat het mis. Maar, deze groep is anders. Al pratend en vanuit mijn kant ‘onderzoekend’ waar de schoen wringt komen we op een aantal mooie inzichten, een aantal tegenstellingen, die verklaren waardoor het zo hard werken is voor deze leerkracht:
– De groep is van het ‘doen’, de leerkracht van het praten.
– De groep houdt van duidelijke opdrachten en structuur, de leerkracht heeft een fijne dag wanneer ze het gevoel heeft alle vrijheid te hebben en te kunnen spelen met de groep. Haar dagplanning kan dus ook alle kanten opgaan.
– De groep geeft zelf aan energizers nodig te hebben en ook te willen weten wanneer ze die gaan doen, de leerkracht zet energizers in op het moment dat zij denkt dat het nodig is.
– De groep is een combinatiegroep en zitten met hetzelfde leerjaar bij elkaar, maar willen graag sámen werken, elkaar kunnen helpen. De leerkracht vindt het fijner wanneer ze zicht heeft op één leerjaar.
Wat vraagt deze groep?
Samen concluderen we: de groep is van duidelijkheid, structuur en routines. Ze willen weten waar ze aan toe zijn, wat er van hen verwacht wordt. En de leerkracht is van go-with-the-flow. Routines veranderen is lastig, maar soms nodig! Vooral als je merkt dat routines die jij bedacht hebt niet werken.
Mijn idee is om met de groep in gesprek te gaan en een aantal zakten te gaan aanpassen in en met de groep.
– De groep gaan mixen. Dus 6 en 8 gaan door elkaar zitten in groepjes, zodat ze van en met elkaar kunnen leren.
– De dagplanning op het bord duidelijker maken en de momenten van energizers zichtbaar maken.
– Dagelijks reflecteren; ze meenemen in hoe ze er sámen met de leerkracht een fijne groep (want dat staat in de groepsmissie) van kunnen maken en wat daarvoor nodig is. En dus ook van reflecteren een routine te maken.
Routines, ze lijken zo simpel. Maar wanneer jij als leerkracht van het go-with-the-flow bent en de groep van structuur en duidelijkheid is, kan het gaan botsen. En dan voelt het voor jou als leerkracht als: ik kan er helemaal niks mee!
En dat klopt! Maar wanneer jij jezelf kunt ‘stretchen’ door meer te gaan ‘matchen met de groep, zul je merken dat er een heel andere sfeer in de groep ontstaat.
Het belang van routines
Routines spelen een belangrijke rol in de groep. Ze bieden structuur, voorspelbaarheid en helpen bij het creëren van een veilige en stabiele omgeving voor kinderen. Door routines aan te leren, worden kinderen geholpen om te leren omgaan met tijd, verantwoordelijkheid en zelfstandigheid. Ze kunnen om zich beter focussen op hun taken én het vergroot hun gevoel van eigenaarschap. Niet alleen op het leerproces, maar ook op het groepsproces!
Wat werkt?
Start de dag met een ochtendroutine
Begin de dag met kinderen door middel van een gestructureerde en positieve start. Dit kan worden gedaan door middel van een ochtendgesprek, waarin het bespreken van de dagplanning en het delen van persoonlijke hoogtepunten centraal staan. Het creëren van een rustig en empathisch begin van de dag draagt bij aan een goede sfeer. Zie het als een check-in met en in jouw groep.
Breng structuur in overgangsmomenten
Overgangsmomenten, zoals het wisselen van lesactiviteiten, zijn vaak tijden waarin kinderen onrustig kunnen worden. Het implementeren van duidelijke routines tijdens deze momenten, bijvoorbeeld door een overgangsliedje te gebruiken of visuele aanwijzingen te geven, help je kinderen om sneller te schakelen en maakt de overgang soepeler. Zorg er ook bij deze momenten voor dat je routines ontwikkelt: Wat doe je met je spullen? Waar laat je je schrift? Welke plek krijgt de laptop etc.
Creëer een vaste structuur voor dagelijkse taken
Het opzetten van een vaste structuur voor dagelijkse taken, zoals het inleveren van het werk, het organiseren van materialen en het opruimen van de klas aan het einde van de dag, helpt kinderen om verantwoordelijkheid te nemen en zelfstandig te werken. Kinderen weten wat er van hen verwacht wordt en kunnen hierdoor efficiënter werken. Én het scheelt jou als leerkracht een heleboel werk aan het einde van de dag en laten ze je niet in de rotzooi achter. 😉
Maak zoveel mogelijk visueel
Het gebruik van visuele hulpmiddelen, zoals pictogrammen, planners en dagelijkse roosters, kan kinderen helpen om de routines beter te begrijpen en te volgen. Het biedt ook extra ondersteuning voor leerlingen met speciale behoeften of die moeite hebben met de taal.
Hoe ga jij om met routines in jouw klas? Wat vind jij effectief en wat werkt misschien voor geen meter? Laat het me weten!
Of wil je een keer sparren over de routines in jouw groep waarvan je het idee hebt dat ze niet werken, maar wat dan wél gaat werken?
