Soms komen dingen onverwacht (of onbewust?) samen. Twee weken geleden ben ik begonnen aan het boek De Fontein van Els van Steijn. De fontein wordt in het boek gebruikt als metafoor voor het familiesysteem. Super interessant om te lezen dat je soms onbewust niet op de juiste plek staat. Wanneer je onbewust niet op de juiste plek staat in de fontein, kan dat problemen geven op allerlei gebied. Je kunt je bijvoorbeeld vaak onrustig voelen, maar je hebt geen idee waar het vandaan komt. Als je leert om op de juiste plek in de fontein te gaan staan, geeft dit rust.
Een plek in de groep
In een groep kan het soms net zo gaan. Laatst ben ik samen met de leerkracht, de intern begeleider én een onderwijsondersteuner van het samenwerkingsverband aan de slag gegaan met een groep. De groepsdynamiek was niet oké. Er was al vanalles ingezet; gesprekken gevoerd, een groepsmissie gemaakt, afspraken geformuleerd én daar regie op gevoerd, groepsvormingsactiviteiten maar toch leek er nog steeds iets te spelen in de groep. De ene keer was er gedoe en op een volgend moment leek alles weer peis en vree. Eigenlijk kreeg niemand er echt grip op. De leerkracht reflecteerde zich suf met de kinderen, voerde gesprekken, maar het bleef een ongrijpbaar iets. Elke keer leek het vuurtje weer op te laaien.
Onderwaterprogramma
Mijn idee was om het te gaan zoeken in het onderwaterprogramma van de groep. Gesprekken waren al zo vaak en zo veel gevoerd, daar kregen we het probleem niet mee boven water. We moesten op een andere manier de waterlijn laten zakken: het systemisch werk van Groepsgeluk leek mij een goede manier om zicht te krijgen wat er nu precies onder water speelde. En ‘toevallig’ heb ik dat ook in mijn pakket zitten, dus verzamelde ik een aantal weken terug ik de materialen en ging op pad.
Merkte aan mezelf dat ik de eerste sessie best spannend vond. Hoe zou het gaan? Zou er naar boven komen wat ik verwachtte en wat we nodig hadden om de groep écht een fijne groep te laten worden. Tijdens de eerste sessie waren sommigen nog wat afwachtend, maar toch ontstond er al meteen een mooi gesprek. De metaforen die erbij gelegd werden bezorgden me kippenvel. Wat dacht je van: ‘De regenboog, want ik vind dat je in onze klas gewoon jezelf mag zijn.’ De groepjes die er stonden, bleven de groepjes. De kinderen herkenden het beeld wat er ontstond zeker. ‘Ja, dit is onze groep.’
So far, so good zou je denken. En toch, er zat meer. De waterlijn was nog niet ver genoeg gezakt. En dus vorige week op pad voor sessie twee. Toen ik de groep binnenkwam reageerde een paar kinderen met: “Oh! Je bent er weer!” Voelde aan mezelf dat ik even niet wist of dit nu een goed of slecht voorteken moest zijn, maar goed.
De materialen uitgestald, de wetmatigheden doorgenomen en het gesprek kon beginnen.
Wat meteen opviel was dat de poppetjes nu veel meer doordacht werden neergezet. De opzet was inmiddels bekend. Maar, doordat de kinderen nu wisten wat de bedoeling was, gebeurden er al snel ‘mooie’ dingen. Kinderen die zich écht tussen twee groepjes voelden staan en niet konden kiezen. Al snel kwamen er tranen.
Tweestrijd
Want, hoe zou jij je voelen als je constant in tweestrijd zit? Je steeds het gevoel hebt dat je moet kiezen, maar eigenlijk helemaal niet wíl kiezen. Groepsdruk voelt van twee groepjes. En dit was precies waardoor er elke keer gedoe ontstond. Er werd aan verschillende kanten aan sommige kinderen getrokken.
Dit was niet wat ze wilden, want in de groepsmissie kwam duidelijk naar voren dat ze het sámen fijn willen hebben. Alleen…. op deze manier ging dat nooit lukken!
Toen we afgerond hadden kwamen er twee kinderen naar me toe:
“Kom je nog een keertje?”
“Zou je dat graag willen weten?”
“Ja! Want we vinden dit heel erg fijn!”
“Dan kom ik nog een keer.”
“Yes!”
We kunnen weer verder met de groep. Aan de slag met Kwaliteiten en wat er gebeurt als je teveel van een bepaalde Kwaliteit inzet. En wat doet dat met een ander? Zo kunnen we de missie gaan volbrengen!
Gouden momenten
Het waren gouden momenten, met kippenvel en soms zelf even slikken bij wat er uit de groep kwam. De volgende dag kreeg ik een mail van de leerkracht. Ze was nog even met de groep in gesprek gegaan en dit kwam eruit:
Hoe was het?
“Leuk, maar het was anders dan de vorige keer. Omdat iedereen nu wel wat eerlijker was, dus was het leuker.”
“Deze keer konden veel kinderen hun gevoelens kwijt.”
“Ik vond het fijn dat je alles kon vertellen en dat niet iedereen raar ging kijken.”
“Omdat nu andere kinderen ook eerlijk waren, durfde je zelf ook meer te vertellen.”
“Ik vond het leuk dat je met die poppetjes kan zien wie meer met elkaar bevriend is en met wie minder.”
“Ik vond het wel leuk omdat je zo makkelijker kon praten.”
Wat zou je meenemen voor de toekomst?
“Misschien iets meer met anderen omgaan en het gezellig houden.”
“Met andere kinderen meer dingen gaan doen of spelen ofzo.”
En opnieuw kreeg ik kippenvel. We zijn er dus nog niet, maar we hebben samen een hele grote stap gemaakt naar een fijne groep. En dat is wat ik ieder kind, iedere groep en iedere leerkacht zo gun!
Wil je dit ook? Neem dan contact met me op!
