Als ik terugblik op de eerste weken zie ik verschillende dingen; groepen die heerlijk vanuit de stormingsfase in de norming zijn terecht gekomen. Misschien morgen even een kleine terugval? Maar in ieder geval groepen waarover ik me geen zorgen hoef te maken. Daarnaast zijn er groepen waarbij de groepsactiviteiten toch echt nog in gezet moeten worden om van de groep ‘een groep’ te maken. En… er zijn groepen waarbij het gewoon écht niet lekker loopt. Groepen die ’tegen’ de leerkracht lijken te zijn, groepen waarin groepjes ‘het voor het zeggen’ lijken te hebben. Morgen starten we hier in het Zuiden weer na een heerlijke week herfstvakantie. Maar vanavond eerst de finale van Heel Holland Bakt. Als we dat nou eens naar groepen kijken….. wat zijn dan de ingrediënten van een TOP-klas? En nog belangrijker; hoe zorg je ervoor dat die ingrediënten zo gemixt en gekneed worden dat, wanneer ze uit de oven komen, het alleen nog maar genieten is?
Om een groep te vormen, kun je als leerkracht verschillende materialen uit je gereedschapskist halen. Soms is (of lijkt) het handig wanneer je materialen gebruikt waarmee je eerder succeservaringen hebt opgedaan. Lekker veilig en succes gegarandeerd. Maar…wat als dat nu deze keer niet werkt? Je struint opnieuw het internet af naar passende activiteiten en interventies. Het web is echter inmiddels gevuld met allerlei sublieme ideeën. Zelf was ik afgelopen week de weg kwijt…. op Pinterest. Van de ene mooie link viel ik in de volgende bruikbare informatie. Om gék van te worden. Ik was zomaar een uur verder en had eigenlijk nog niet gevonden wat ik zocht. Oké, kan ook aan mijn enthousiasme liggen natuurlijk… of… te weinig doelgericht (daar is het ook vakantie voor toch?).
Ik geef je een andere uitdaging; begin eens bij jezelf. Ik weet niet of je het gedachtegoed Human Dynamics kent. Het heeft mij in het verleden (en nog steeds wanneer ik leerkrachten of groepen leerkrachten begeleid) veel inzichten gegeven. Vaak hoor je leerkrachten zeggen: “Het lijkt wel alsof ik tegen een muur sta te praten!”.
Wanneer je naar je groep kijkt, zijn er kinderen die voor jou makkelijk te begrijpen zijn. Én er zijn kinderen die voor jou moeilijker te begrijpen zijn.
Voor Emotioneel-Fysieke leerkrachten (en die zijn er nogal veel) is het lastig wanneer zij kinderen niet kunnen ‘lezen’. Wanneer zij non-verbaal niet of moeilijker kunnen checken of ze contact hebben met een kind. Mentaal-gecentreerde kinderen maken bijvoorbeeld op een heel andere manier contact dan de Emotioneel-Fysieke leerkracht nodig heeft om ‘het gevoel’ te hebben contact te hebben. Wanneer je als leerkracht je bewust bent van deze ‘andere manier’ van contact hebben, kan dat al veel lucht geven. Voor Mentaal-gecentreerde kinderen gaat het contact met name via de inhoud (dus dát wat er gezegd wordt, niet hóe het gezegd wordt). Mentaal-gecentreerde kinderen willen graag enige afstand en eigen ruimte. Ook fysieke ruimte in dat contact. Aijj, da’s lastig voor een Emotioneel-Fysieke leerkracht! Eigenlijk betekent het dat een Emotioneel-Fysieke leerkracht veel moet ‘stretchen’ om het Mentaal-gecentreerde kind te kunnen begrijpen (Van Putten, 2009).
De Fysiek-gecentreerde kinderen zijn minder te ‘lezen. Bij hen zit het proces ‘aan de binnenkant’. Non-verbaal hebben zij een heel andere expressie en dat is voor Emotioneel-Fysieke leerkrachten vaak moeilijker in te schatten. Ook hebben deze kinderen vaak behoefte aan eenduidige, duidelijk geformuleerde opdrachten en kunnen hierdoor de Emotioneel-Fysieke leerkracht soms wat lastiger begrijpen. Als je hier nog meer over wilt lezen, raad ik je de boeken ‘Het Kind Centraal’ (Lindenburg et al., 2010) en ‘De Leerkracht Centraal’ (Van Putten, 2009) te lezen.
Alleen dit kleine stukje theorie is dus al van belang om ‘een heerlijke groep’ te bakken. Want, hoe krijg je die mix van Emotioneel-, Fysiek- en Mentaal-gecentreerde kinderen nu tot een heerlijke mix? Wanneer je rekening houdt met de dynamieken tijdens groepsactiviteiten, zul je zien dat er al andere processen ontstaan. Niet alleen bij de kinderen, maar ook bij jou als leerkracht. Het ‘bakken’ van een fijne groep, begint tenslotte ook met ‘begrip’ voor de ingrediënten. Wil je dat iets gaat rijzen… houdt dan rekening met het volgende:
4 tips voor beter rijzend brooddeeg
- Zijn de gist en het zout gescheiden van elkaar toegevoegd?
- Waren alle grondstoffen op kamertemperatuur?
- Hebt U lang genoeg gekneed?
- Heeft het te rijzen deeg rustig gestaan?
Ik ben benieuwd of je deze tips bij een groep kunt toepassen… Laat je fantasie de vrije loop en laat een berichtje achter. 😉 Ik wens je een fijne start na de herfstvakantie en… als jouw vakantie nu is begonnen; geniet ervan! Voor beide geldt: Bak ze!
