Rewind, terugspoelen, cassettebandje….
Wat ik nu ineens met een cassettebandje moet?
Zo associatief als ik ben (soms zeer vermoeiend, vooral voor mezelf), moest ik ineens denken aan vorige week. Dat wat ik had meegemaakt en het moment dat ik belandde in een aflevering van Vijftig jaar
TopPop… de Dolly Dots.
Zie mezelf nog steeds het cassettebandje terugspoelen en vervolgens heel hard meezingen. Zo fonetisch als maar zijn kan, maar mijn lieve paps heeft het ooit opgenomen: Skeeting, oh! Wollerskeeting! Doont bie leej. Andie sjort toe were joe wollerskeet! En dan het dansje erbij.. inclusief mijn échte rollerskates waar, wederom mijn lieve paps, stad en land voor afgezocht had om exact dezelfde te krijgen! En niet te vergeten: Badedas! Sambal in je Badedas! (Bite the dust Stumbling and bite the dust)
En ja, je had nog wat tegoed van me. Schreef ik vorige week zondagavond heel enthousiast dat ik je mee zou nemen op mijn reis van afgelopen week, laat ik vervolgens niks meer van me horen. Da’s niet zo aardig hè? Het was zeker niet mijn bedoeling om niks te laten horen, maar ik had een probleem; kon geen keuze maken. Want wat heb ik in één week tijd veel meegemaakt, ervaring opgedaan, enthousiast geworden, weer aan het denken gezet, mensen geïnspireerd, tot (zelf)inzicht laten komen en gereedschapskisten gevuld.
Klinkt allemaal nogal vaag of niet? Ik zal je even meenemen in de hoogtepunten. Lees je mee?
Het begon op maandagochtend. Om 5 uur ’s ochtends stond ik trappelend (écht!) naast mijn bed, klaar om de dag te beginnen in Amsterdam. Klasse(n)Kracht®-gesprekken met groepjes kinderen. Wat is het toch heerlijk om de hele dag de OEN (Open Eerlijk & Nieuwsgierig) uit te hangen. Soms het gesprek even samen te vatten en vervolgens weer door te vragen. Ik heb soms echt twee keer moeten checken of ik het dan toch echt goed begrepen had; als een jongen met een meisje samenwerkt óf andersom dan kan dat maar één ding betekenen. Je bent dan verliefd! En dat dingen die ik zelf absoluut niet grappig vind, door kinderen wel heel grappig worden gevonden. Of… speelt er toch wat onder water en is dit eigenlijk helemaal niet grappig? Lastig hoor, als de groepsdruk enorm is. Hoe gaaf is het dan dat bij één groepje, dat wat de wens van de kinderen is, eerlijk naar elkaar zijn, het op zo’n moment dan lukt. Op basis van vertrouwen werden zaken uitgesproken die al een tijdje in de weg zaten. Twee meiden in tranen, maar aan het eind van het gesprek gingen ze sámen terug naar de klas. Aan het einde van de dag ben ik nog even bij ze binnengelopen om te vragen of het oké was met ze. Ik kreeg vier dikke duimen en twee keer een grote glimlach terug. Wow!
En tja, dat ik dan toch echt een OEN ben, bleek wel uit het feit dat ik dacht dat Stone-Island een spel was en dat snitchen niks anders dan klikken is. Aijj… ging ik mooi twee keer mis. Maar geweldig hoe eerlijk en open kinderen kunnen zijn als jij jezelf ook eerlijk, open én nieuwsgierig opstelt. Ik daag echt elke leerkracht uit om zulke gesprekken aan te gaan met de groep.
Vervolgens maandagavond door naar Gorinchem; de eerste bijeenkomst van zes van de basistraining Klasse(n)Kracht®. Super om leerkrachten enthousiast te maken over het werken vanuit een missie en afspraken. Mooi inzicht; afspraken klinkt beter dan regels. Regels zijn van school, afspraken maak je samen. Afspraken geeft meer het gevoel dat je het sámen doet. Regels zijn vooraf bepaald.
Dinsdagavond dezelfde training, voor een andere club mensen; OPO-R in Culemborg. Ik kan dan oprecht verlegen worden van het feit dat ik dezelfde training, binnen dezelfde stichting al voor de derde keer mag geven en het wéér volle bak is. Als een deelnemer bij de check-in aangeeft dat ze blij is dat de training weer in het aanbod zat, voel ik de energie nóg meer gaan stromen; ik ga er weer zes fantastische avonden van maken. Interactie, het gesprek, casuïstiek; leerkrachten moeten de volgende dag meteen aan de slag kunnen, maar we gaan ook dat laagje dieper. Gaaf om dan bij de check-out te horen wat ze daadwerkelijk van plan zijn. En dan duim ik dat ze zichzelf niet gaan verliezen in de waan van de dag. Lieve leerkrachten, gun jezelf de tijd en de ruimte om te proberen….
Woensdag had ik weer een totaal ander programma; twee groepsobservaties en nabesprekingen. Twee groepen waar ik nét voor de lockdown gestart was, maar vervolgens de coaching nagenoeg stil had gelegen. Nu een nieuwe situatie; nieuwe leerkrachten, dezelfde kinderen en een nieuw samengestelde groep. Maar, hoe lastig is het als je als leerkracht maar één dag in de week voor ‘de moeilijkste groep van de school’ komt te staan. Dat geeft een onveilig gevoel. Je wilt niet dat jou hetzelfde overkomt als de leerkracht van vorig schooljaar… Dus bij elk moment dat je maar even het gevoel hebt dat je de grip verliest, neemt jouw reptielenbrein het over.
Hoe werkt dat nou eigenlijk?
Er zijn momenten dat je iets zegt of doet, waar je achteraf geen idee van hebt waar het nou vandaan kwam. In dit geval was het de leerkracht die meteen de directeur erbij haalde op het moment dat de groep een soort van discussie met elkaar aanging. Ze wist het even niet meer. De kans is groot dat het reptielenbrein het even van haar overnam. Het is dat deel van je hersenen dat instinctief reageert op prikkels uit het verleden.
Op momenten dat je schrikt, bang bent, geeft jouw reptielenbrein eigenlijk een seintje voor een primitieve reactie. Het geeft als het ware de opdracht: vecht, vlucht of bevries! Misschien herken je het van een konijntje dat midden op de weg zit en blijft zitten wanneer jij er in het donker aankomt met de auto. Het kan beter wegrennen als het de koplampen ziet, maar dat gebeurt dus niet! Het blijft zitten! Het kán niet vluchten. Zo werkt het ook bij ons.
De thalamus is het deel van onze hersenen waar prikkels worden opgevangen. Dit kan vanalles zijn; een geur, geluid, een gevoel. Een klein deel van de informatie wordt rechtstreeks doorgestuurd naar de amygdala, het reptielenbrein. Daarentegen gaat het grootste gedeelte van de informatie naar de cortex; daar vindt een weloverwogen proces plaats. Dat vertaalt de prikkels, bedenkt een reactieplan en informeert de amygdala.
Maar…dat duurt toch veel te lang! Daar kan de amygdala helemaal niet op wachten, dus reageert die instinctief op de eerste prikkel die herkend wordt; er wordt een enorme hoeveelheid neurotransmitters en hormonen (adrenaline) door je lijf gepompt. Dat veroorzaakt zoveel stress en ongecontroleerde emoties dat je niet meer rustig na kunt denken. De reactie is dus ongecontroleerd. In dit geval: ik haal meteen de directeur erbij!
Hoe gaaf is het dan om dit te benoemen, te checken bij de nabespreking… Het is de angst die de overhand nam…. terwijl er een kanjer van een leerkracht voor de groep staat! Een leerkracht die constant in verbinding met de groep maakt, oprechte, gemeende complimenten geeft. Een leerkracht die benoemt waarom ze de dingen doet, zoals ze ze doet. Een leerkracht die positieve verwachtingen uitspreekt; dat even stil werken ook een functie kan hebben: je kunt je beter concentreren, je hebt straks je werk af, je komt op nieuwe ideeën. Naast de rust die ze uitstraalt! Hoe fijn moet dit zijn voor de groep en de kinderen…
En dit was het dan tot en met woensdag…. Donderdag gaf ik twee keer een workshop aan starters en herintreders. Daar kwamen ook leerzame momenten voorbij: Hoe zorg je er als invaller voor dat je verbinding maakt met de groep? En de verbinding blijft houden. Hier kom ik nog op terug. Anders wordt het toch echt teveel om te lezen, vind je niet?
Waar ik me deze week wéér bewust van ben geworden is: contact en verbinding. Hoe belangrijk dat is! Ook, of vooral, voor mij. Zonder dat, bereik je je doel niet. Ik kan er zelf echt zó van genieten; oprechte aandacht, oprecht en écht luisteren naar de ander. Hoe heerlijk is het om af en toe een OEN te zijn. Even achterover te leunen en te luisteren. Even aandacht voor elkaar. Probeer het maar eens met je duo-collega, je directeur of… gewoon thuis. Ergens ben ik wel nieuwsgierig. Wanneer was jij voor het laatst een OEN? Ik hoor het graag!
